W niespokojnych, niestabilnych i szybko zmieniających się realiach trudno odróżnić prawdziwą informację od wiadomości zawierających ich śladowe ilości aż po całkowicie fałszywe. To wszystko było powodem zorganizowania przez studentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika warsztatów dla uczniów toruńskich szkół podstawowych na temat dezinformacji w Internecie.
Projekt „Ziarno Prawdy” stworzony przez członków Studenckiego Koła Naukowego Architektury Informacji w ramach olimpiady „Zwolnieni z Teorii”. Ponad 300 dzieci z klas 4-6 szkół podstawowych uczestniczyli w zajęciach rozwijających umiejętności krytycznego myślenia i rozpoznawania dezinformacji. Przybierały one formę pogadanki z elementami dyskusji, podczas której siedmioro studentów UMK przekazywało młodzieży nabytą m. in. w trakcie studiów wiedzę. Uczniowie dowiadywali się jak je rozpoznać, dlaczego ludzie udostępniają takie treści i jak im przeciwdziałać. Zajęcia przeprowadzane od połowy lutego do połowy marca były darmowe i odbyły się w danych szkołach, zazwyczaj podczas godzin wychowawczych, ale zdarzyły się one także np. na historii czy informatyce.
Meteoryt leci w stronę Ziemi i prawdopodobnie uderzy w Toruń [zobacz zdjęcia]
Mateusz Szudra z SKN Architektury Informacji opowiada nam o przebiegu zajęć – Przede wszystkim uczyliśmy dzieci krytycznego podchodzenia do tego co czytają, oglądają i słuchają w Internecie oraz w innych mediach. Każde zajęcia zaczynaliśmy na rozgrzewkę o spreparowanego przez nas fake newsa – „Niewyobrażalna tragedia! Meteoryt leci w stronę Ziemi i prawdopodobnie uderzy w Toruń [zobacz zdjęcia]”. Uczniowie musieli wskazać „co jest nie tak” z tym artykułem. Podpowiadaliśmy im też, na co warto zwrócić uwagę, np. na autora informacji i czy jest wiarygodny.
Narodowcy, ksenofobia i kosmici
– Ważne jest, aby nauczyć młodszych pokoleń, jak weryfikować informacje i rozpoznawać dezinformację, ponieważ będą to umiejętności przydatne nie tylko w szkole, ale także w życiu codziennym – mówi Mateusz Szudra, jeden z członków grupy. Trzeba wiedzieć, że Studenckie Koło Naukowe z Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych stworzyło wcześniej projekt „Zgłoś Trolla”, którego celem jest weryfikacja fake newsów w mediach społecznościowych w dużym stopniu w związku z wojną na Ukrainie. – Większość z nich ma zabarwienia ksenofobiczne, ale zdarzają się też treści typowo prorosyjskie. Częste są też teksty rasistowskie lub związane z ruchami narodowców. Czasami zdarzają się także pewne „kwiatki”, jak, np. teorie spiskowe o kosmitach czy reklamy pseudonaukowych preparatów – wymienia nam członek Studenckiego Koła Naukowego.
