Chciałbyś wysłać do przyjaciół efektowną pocztówkę z Torunia, ale nudzą Cię stale te same motywy na kartkach? Masz dość Kopernika, Krzywej Wieży i osiołka? W świecie pocztówek z Torunia nadeszła rewolucja – czas na vaporwave!
Co to takiego? To nurt kulturowy i estetyczny, który pojawił się kilka lat temu w Internecie, a jest wyrazem ironicznej nostalgii za przeszłością. W muzyce, animacji i grafice vaporwave odwołuje się do rozwiązań, które były popularne dwie, trzy dekady temu. Dzwonki komórek-cegieł, odgłos łączenia się z internetem, dźwięki i ikonki Windows 95, czcionka Wingdings i Comic Sans, screeny z gier na Pegasusa, albo efekty pracy w przestarzałych programach graficznych z lat 90. – między innymi te elementy odnaleźć można w dziełach twórców „vaporu”. Używając ich, internetowi artyści kontestują zachłyśnięcie konsumpcjonizmem i nowymi technologiami. Grają z oczywistym kiczem tamtych rozwiązań estetycznych, tworząc ironiczno-nostalgiczne prace, z powodzeniem funkcjonujące w internecie jako memy. Lub… jako dzieła sztuki.
Twórczość toruńskiej artystki Kasi Kosmos funkcjonuje na pograniczu tych dwóch światów. Na Facebooku prowadzi ona fanpage V I D O K ó v ĸ ĭ T O R U N (klik), na którym zamieszcza vaporowe obrazki z Torunia, w formie widokówek z ironicznymi podpisami. Mogą to być doskonale znane obiekty w rodzaju pomnika Kopernika, albo Centrum Handlowego Plaza, ale może to być plastikowe krzesełko z podpisem „Skyway”. Lub inne zaskakujące miejsce, które nigdy nie zainspirowałoby nikogo do zrobienia z nim pocztówki.
– Kartki, jakie można kupić w punktach pamiątkarskich rażą banalnością i powtarzalnością znanych od lat schematów – mówi Kasia. – Od pięciu lat mieszkam tu, studiuję i dokumentuję miejsca zarówno piękne, jak i te zniszczone. W moich VIDOKówkach pokażę to, co dostrzegam z perspektywy dosyć świeżego mieszkańca, który ma już swoje ścieżki, doskonale zna atrakcje starówki i wie, że w mieście jest wiele innych sytuacji do pokazania, wychodzących poza nocną panoramę miasta.
Kasia, jak sama mówi, „rozbiła” projekt na dwie części. Niektóre z widokówek pokazują miejsca, ludzi, wydarzenia, warte uwiecznienia w pocztówkowej formie. Inna przeciwnie – wskazują na to, co jej się nie podoba w mieście.
– To paradoks formy – twierdzi autorka. – Na widokówkach umieszcza się obiekty lub widoki, którymi miasto chce się pochwalić. A ja chcę pokazać dwa oblicza obrazów Torunia – i te ciekawe, i te żenujące. Ta vidokówka, którą właśnie wydrukowałam, odnosi się do Plazy, której architektury nie znoszę. Piętnuję tu nie tylko jej wygląd, ale samą ideę centrum handlowego, z jego palmami i ruchomymi schodami. Umieszczenie jej na Vidokówce, w przesłodzonej odsłonie, w dodatku pod błędnie napisaną nazwa miasta to taka lukrowana ironia.
Autorka projektu VIDOKówki jest stypendystką Urzędu Miasta Torunia. Na zdjęciu z przewodniczącym Rady Miasta Marcinem Czyżniewskim i Prezydentem Torunia Michałem Zaleskim. fot. Adam Zakrzewski/torun.pl
VIDOKówki to jednak coś więcej, niż tylko zabawa grafiką w internecie. Kasia stworzyła projekt artystyczny, na który Urząd Miasta Torunia przyznał jej na drugie półrocze, stypendium. Jednym z jego elementów, obok prowadzenia fanpage’a, jest wydruk 1000 widokówek.
– Będzie ich docelowo kilka tysięcy – mówi Kasia. – Planuję umieszczać je w różnych miejscach, instytucjach kultury, klubach, kawiarniach.
Autorka promuje projekt (a wraz z nim niejako Toruń) także na skalę ogólnopolską, w grupie miłośników nurtu Vaporwave na Facebooku.
– 20 pierwszych osób, które się zgłosiło, otrzyma ode mnie pocztą tę pocztówkę – opowiada. – W ten sposób VIDOKówki rozłażą się drogą pocztowej komunikacji po Polsce, zarażając niczym wirus kolejne miasta. Na odwrocie każdej z nich umieszczam inny rysunek – w ten sposób nawiązuję do sztuki mail-art, czyli korzystania z poczty jako medium sztuki i narzędzia artystycznego.
Już niedługo darmowe VIDOKówki znaleźć można będzie w różnych punktach miasta. Autorka zapewnia, że kolejne jeszcze powstaną, także będzie je można zdobyć w różnych miejscach od połowy sierpnia do listopada.
Wszystkie prace Kasi podziwiać można na fanpage V I D O K ó v ĸ ĭ T O R U N.